Veiligheidshelmen

Veiligheidshelmen moeten worden gedragen wanneer in een arbeidssituatie gevaar bestaat voor hoofdverwondingen door vallende, omvallende, wegvliegende voorwerpen/stoffen of stoten van het hoofd.

Als men het hierboven afgebeelde bord ziet, al of niet met de betreffende tekst, dan is men verplicht de veiligheidshelm te dragen. De draagplicht geldt in een groot aantal gevallen voor het gehele gebied of terrein van opdrachtgevers.

In sommige gevallen is het verstandig een helm te dragen, ook al geldt er geen verplichting.

Hoofdletsel kan ontstaan door bijvoorbeeld kleine stalen voorwerpen die van een hoogte vallen of door het stoten van het hoofd tegen een scherp voorwerp. Het binnenwerk van de helm dat een eventuele stoot moet opvangen, moet op hoofdmaat instelbaar zijn en goed op het hoofd passen. Het binnenwerk moet voorzien zijn van een verstelbare achterhoofdband, die dient de stabiliteit te verhogen.

Is er sprake van een draagplicht en de veiligheidshelm wordt niet gedragen dan heeft de Inspectie SZW de mogelijkheid om een lik-op-stuk beleid te voeren en kan er een boete uitgeschreven worden van maximaal € 450,00 (door werknemer te betalen). Het is dus zeker zaak extra aandacht te geven aan het dragen van de veiligheidshelm.

Verschillende materialen 

Veiligheidshelmen worden van verschillende kunststoffen gemaakt. Deze zijn te verdelen in twee hoofdgroepen, te weten Duroplasten en Thermoplasten.  

• Duroplasten zijn kunststoffen die tijdens het persen onder hoge druk thermisch verharden. Volgens dit procedé zijn textielfenol en glasvezelversterkte polyester helmen gemaakt. Het voordeel van deze helmen is dat ze kunnen worden gebruikt bij hoge temperaturen zonder te vervormen. 
• Thermoplasten zijn kunststoffen die bij bepaalde temperaturen, in vloeibare toestand, worden gevormd. Volgens dit procedé zijn polyethyleen en polycarbonaat helmen gemaakt. Deze helmen zijn veel minder geschikt bij hoge temperaturen (bij temperaturen boven de 50 graden wordt het gebruik van deze helmen sterk afgeraden). 

Vervanging 

Om een duidelijke controle te kunnen uitoefenen op de (maximale) gebruiksduur, worden alle helmen door de fabrikant voorzien van een onuitwisbaar stempel, waarop de datum van productie staat vermeld. De hierna genoemde vervangingstermijnen van de veiligheidshelmen zijn puur van toepassing op de ideale maximale houdbaarheid van het materiaal. Er zijn factoren die deze termijnen aanzienlijk kunnen bekorten zoals bijvoorbeeld: chemische aantasting, vervuiling door olie, verf, extreme hitte of kou en UV-straling door zonlicht. 

• Polyetheen-helm, vervangen na 3 jaar na de productiedatum (dus niet na 3 jaar gebruik) ·  

• Polycarbonaat-helm, vervangen na 5 jaar na de productiedatum, tenzij de gebruiksaanwijzing van de fabrikant een andere gebruiksduur aangeeft.   

• Textielfenol-helm, vervangen tussen de 5-10 jaar.  

• ABS helm, vervangen na 5 jaar (dit zijn ook het soort helmen dat door Unica wordt gebruikt). 

Een veiligheidshelm op de hoedenplank in de auto wordt sterk afgeraden. Intensief zonlicht (UV) en hitte hebben een negatieve uitwerking op de kwaliteit en betrouwbaarheid van de helm. Verder kan bij een noodstop de helm als een raket door de auto vliegen, met alle gevolgen van dien. De tegenwoordige Unica helmen zijn voorzien van een rode stip welke roze verkleurd als de maximale hoeveelheid UV straling wordt bereikt. De helm moet op dat moment worden vervangen.

Hoe beschermt de helm? 

Een helm bestaat uit een harde helmschaal en een verend binnenwerk. Samen vangen die zo’n 70% van de klap op die anders door de nekwervels zou moeten worden opgenomen. Daarom is een goede instelling van dit binnenwerk zo belangrijk. De goede instelling verhoogt namelijk ook het draagcomfort en het voorkomt afvallen. 

Stootpetten Unica 

Unica heeft tegenwoordig ook de stootpetten in haar assortiment. De naam zegt het al, dit dient als een bescherming voor het stoten van het hoofd. Het grootste verschil is dat een veiligheidshelm de klap van een vallend object kan opvangen en een stootcap niet. Dit geeft duidelijk aan dat de stootcap NIET de veiligheidshelm kan vervangen.  

Wanneer kan ik de stootcap wel gebruiken?  
De stootpetten zijn vaak een goed alternatief in kleine omgevingen tijdens de servicedienstverlening. Daarnaast kunnen deze stootpetten goed gebruikt worden in omgevingen waar er geen verplichting is maar wel een risico van stoten is…   

De twee belangrijkste risico's wanneer je geen gebruik maakt van hoofdbescherming: 

1. Geraakt worden door vallende voorwerpen;
2. Je hoofd stoten.

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Draag jij je veiligheidshelm altijd? Zo niet waarom niet?
2. Voldoet je helm nog, of moet deze worden vervangen?
3. Is er behoefte aan een stootcap en draagt dit bij aan jouw veiligheid? Zo ja, regel het met je leidinggevende. 

Tips 

• Draag de helm zoals bedoeld is, juist afgesteld en niet achterstevoren;
• Als een helm eenmaal een goede klap heeft gehad, vervang de helm dan; 
• Controleer regelmatig of het binnenwerk nog heel goed verend is;  
• Let bij de helmschaal op beschadigingen;
• Je kunt de levensduur verlengen door de veiligheidshelmen na gebruik te bewaren op een droge, liefst donkere, koele plaats en zeker uit de buurt van chemicaliën;
• Plak geen stickers op de helm, de lijm kan het kunststof aantasten. Voor het aanbrengen van bedrijfsvignetten of naamstickers (bij sommige opdrachtgevers verplicht) moet advies aan de leverancier worden gevraagd. Alleen stickers welke van speciale lijm is voorzien welke de kwaliteit van de helm niet aantasten zijn toegestaan.